SDG 18 ມີຊີວິດທີ່ປອດໄພຈາກລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ

ເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງທີ 18 (SDG 18) – ມີຊີວິດທີ່ປອດໄພຈາກລະເບີດບໍ່ທັນແຕກ (ລບຕ) ແນໃສ່ເກັບກູ້ລະເບີດທີ່ບໍ່ທັນແຕກທີ່ເປັນໄພຕໍ່ການພັດທະນາ ສປປ ລາວ (ລາວ).¹ SDG 18 ແມ່ນເປົ້າໝາຍທີ່ສ້າງຂຶ້ນມາສະເພາະສຳລັບປະເທດລາວ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາລະເບີດບໍ່ທັນແຕກກວ່າ 80 ລ້ານລູກທີ່ຍັງຕົກຄ້າງໃນທົ່ວປະເທດມາຕັ້ງແຕ່ປາງສົງຄາມອິນດູຈີນຄັ້ງທີສອງ.² ປະເທດກຳປູເຈຍກໍມີການຮັບຮອງເອົາເປົ້າໝາຍ SDG 18 ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາວິກິດການດ້ານ ລບຕ ຕົວຢ່າງ – ‘ໂຄງການສ້າງປະເທດກຳປູເຈຍທີ່ປອດຈາກລະເບີດທີ່ຍັງບໍ່ທັນແຕກ/ລະເບີດມິນ’.³ ນອກຈາກເປົ້າໝາຍທີ່ມີລັກສະນະໃກ້ຄຽງ ເຊັ່ນ ເປົ້າໝາຍ SDG 11 – ສ້າງຕົວເມືອງ ແລະ ຊຸມຊົນໃຫ້ມີຄວາມຍືນຍົງ — ແລະ SDG 16 — ມີສັນຕິພາບ, ຄວາມຍຸດຕິທຳ, ແລະ ສະຖາບັນທີ່ເຂັ້ມແຂງ, ບໍ່ມີເປົ້າໝາຍ SDGs ໃດໆທີ່ແນໃສ່ການແກ້ໄຂວິກິດການດ້ານ ລບຕ ໂດຍກົງ.⁴ 

SDG 18 ລວມມີສີ່ເປົ້າໝາຍບຸກທະລຸພາຍໃນປີ 2030 ຄື:⁵

• 18.1: ບໍ່ໃຫ້ມີຜູ້ເສຍຊີວິດຈາກອຸບັດຕິເຫດ ລບຕ ໃນແຕ່ລະປີ;
• 18.2: ສຳເລັດການເກັບກູ້ ລບຕ ອອກຈາກພື້ນທີ່ບູລິມະສິດ ແລະ ບ້ານທີ່ທຸກຍາກ;
• 18.3: ຮັບປະກັນການຕອບສະໜອງຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການດ້ານສຸຂະພາບ ແລະ ການດຳລົງຊີວິດສຳລັບຜູ້ທີ່ລອດຊີວິດຈາກອຸບັດຕິເຫດ ລບຕ;
• 18.4: ຮັບປະກັນຄວາມສາມາດຂອງລັດຖະບານລາວໃນການສະໜອງທຶນຮອນສຳລັບກິດຈະກຳການເກັບກູ້ ລບຕ ທີ່ຍັງເຫຼືອທັງໝົດ. 

ສະຫະລັດຖິ້ມລະເບີດລູກຫວ່ານ 270 ລ້ານລູກໃສ່ປະເທດລາວໃນລະຫວ່າງປີ 1964 ເຖິງ 1973, ເຊິ່ງ 30 ເປີຊັນຂອງລະເບີດດັ່ງກ່າວ ຫຼື ປະມານ 80 ລ້ານລູກແມ່ນຍັງບໍ່ທັນແຕກ.
ແຫຼ່ງທີ່ມາ: https://www.irishtimes.com/news/world/asia-pacific/death-from-below-in-the-world-s-most-bombed-country-1.3078351

ຈາກເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແຫ່ງສະຫະສະວັດສູ່ SDG 18

ເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ (SDGs) ໄດ້ຮັບການສ້າງຂຶ້ນໃນປີ 2015 ເພື່ອສືບຕໍ່ວຽກງານຂອງເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແຫ່ງສະຫະສະວັດ (MDGs) ທີ່ສິ້ນສຸດລົງໃນປີ 2015. ປະເທດລາວໄດ້ຮັບຮອງເອົາເປົ້າໝາຍ MDG 9 – ຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບຈາກ ລບຕ – ເຊິ່ງເປັນເປົ້າໝາຍສະເພາະພາຍໃນປະເທດ ໃນປີ 2010. ເປົ້າໝາຍໃນ MDG 9 ມີລັກສະນະໃກ້ຄຽງກັບເປົ້າໝາຍໃນ SDG 18, ແລະ ໄດ້ປະສົບຜົນສຳເລັດໃນການປະຕິບັດໃນລະດັບຕ່າງໆ.⁶

ເປົ້າໝາຍທຳອິດໃນ MDG 9 ແມ່ນແນໃສ່ຮັບປະກັນຜົນສຳເລັດໃນການເກັບກູ້ລະເບີດຢູ່ໃນພື້ນທີ່ບູລິມະສິດ ແລະ ພື້ນທີ່ທີ່ມີມູນຄ່າສູງພາຍໃນປີ 2015. ແຕ່ປີ 1999-2015 ພື້ນທີ່ໄດ້ຮັບການເກັບກູ້ທັງໝົດມີ 34,494 ເຮັກຕາ (ha), ແຕ່ວ່າຕາມເປົ້າໝາຍແມ່ນຕ້ອງໃຫ້ສຳເລັດການກວດກູ້ພື້ນທີ່ໃນແຕ່ລະປີໃຫ້ໄດ້ 20,000 ເຮັກຕາກ່ອນປີ 2015.⁷ ສະນັ້ນ ເປົ້າໝາຍກວດກູ້ພື້ນທີ່ 100,000 ເຮັກຕາ ພາຍໃນປີ 2015 ໃນຈຳນວນພື້ນທີ່ທັງໝົດ 8.7 ລ້ານເຮັກຕາທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກ ລບຕ, ແມ່ນຍັງບໍ່ສຳເລັດ.⁸

ເປົ້າໝາຍທີ່ສອງຂອງ MDG 9 ແມ່ນແນໃສ່ຫຼຸດຜ່ອນຈຳນວນຜູ້ປະສົບເຄາະຈາກອຸປະຕິເຫດຈາກ ລບຕ. ເປົ້າໝາຍດັ່ງກ່າວແມ່ນແນໃສ່ຫຼຸດຜ່ອນຈຳນວນຜູ້ປະສົບເຄາະບໍ່ໃຫ້ເກີນ 75 ກໍລະນີຕໍ່ປີພາຍໃນປີ 2015. ລາວສາມາດບັນລຸເປົ້າໝາຍນີ້ຕັ້ງແຕ່ປີ 2012 ເຊິ່ງມີຜູ້ປະສົບເຄາະ 56 ກໍລະນີ ແລະ ກໍສາມາດຮັກສາລະດັບດັ່ງກ່າວໄດ້ໃນທຸກໆປີ.⁹

ຜູ້ປະສົບເຄາະ ລບຕ, ລະເບີດລູຫວ່ານ ແລະ ທີມງານເກັບກູ້ລະເບີດ. ຮູບຖ່າຍ: [1], [2], [3], [4].

ເປົ້າໝາຍສຸດທ້າຍຂອງ MDG 9 ແມ່ນເພື່ອຮັບປະກັນການຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການ ໃນການຟື້ນຟູດ້ານສຸຂະພາບຂອງຜູ້ລອດຊີວິດຈາກອຸບັດຕິເຫດ ລບຕ ໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບພັນທະໃນສົນທິສັນຍາຂອງລາວ ພາຍໃຕ້ສົນທິຍາສະຫະປະຊາຊາດວ່າດ້ວຍການເກືອດຫ້າມລະເບີດລູກຫວ່ານ ທີ່ປະເທດລາວໄດ້ຮ່ວມລົງນາມໃນປີ 2009 ເຊັ່ນການພັດທະນາແຜນການ ແລະ ງົບປະມານແຫ່ງຊາດ ແລະ ການສ້າງການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງຜູ້ປະສົບເຄາະ ລບຕ ເຂົ້າໃນຫາລືວຽກງານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. ຈາກນັ້ນກໍໄດ້ມີການຮ່າງແຜນຍຸດທະສາດການຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ປະສົບເຄາະ ລບຕ ໃນປີ 2011 ແລະ ມີການຮັບຮອງໂດຍຄະນະກຳມະການຄຸ້ມຄອງແຫ່ງຊາດ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາລະເບີດບໍ່ທັນແຕກທີ່ຕົກຄ້າງຢູ່ ສປປ ລາວໃນປີ 2014.¹⁰ ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ເປົ້າໝາຍດັ່ງກ່າວບໍ່ສາມາດປະຕິບັດໃຫ້ສຳເລັດໄດ້ພາຍໃນປີ 2015; ໃນລະຫວ່າງປີ 1964-2008 ມີຜູ້ລອດຊີວິດທີ່ໄດ້ຮັບອະໄວຍະວະທຽມພຽງ 583 ໃນຈຳນວນ 20,493 ກໍລະນີທີ່ຕ້ອງການອະໄວຍະວະທຽມ ຍ້ອນຂໍ້ຈຳກັດທາງດ້ານງົບປະມານ.¹¹

ເປົ້າໝາຍ SDG 18 ໂດຍລວມແມ່ນໄດ້ຮັບການພັດທະນາມາຈາກເປົ້າໝາຍຂອງ MDG 9. ແຕ່ວ່າ SDG 18 ແມ່ນມີເຈດຈຳນົງທີ່ສູງກວ່າ. ຄວາມແຕກຕ່າງຕົ້ນຕໍລະຫວ່າງເປົ້າໝາຍ MDG 9 ແລະ SDG 18 ແມ່ນເປົ້າໝາຍການສ້າງຄວາມສາມາດດ້ານການລົງທຶນໃນກິດຈະກຳກ່ຽວກັບ ລບຕ ໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານລາວເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບຢ່າງເຕັມສ່ວນ ເຊິ່ງບໍ່ລວມຢູ່ໃນເປົ້າໝາຍ MDG 8. ເປົ້າໝາຍດັ່ງກ່າວໄດ້ລວມເຂົ້າໃສ່ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດສັງຄົມແຫ່ງຊາດ (NSEDP) ຄັ້ງທີ 8 ເນື່ອງຈາກຄວາມຕ້ອງການດັ່ງກ່າວໃນປະຈຸບັນແມ່ນຢູ່ເກີນຄວາມສາມາດດ້ານງົບປະມານແຫ່ງຊາດ. ແຜນ NSEDP ຄັ້ງທີ 8 ຍັງໄດ້ລວມມີເປົ້າໝາຍການສຳເລັດການສຳຫຼວດ ລບຕ ໃນ 9 ແຂວງ ແລະ 5,238 ບ້ານ, ການຫຼຸດຈຳນວນຜູ້ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກອຸບັດຕິເຫດ ລບຕ ໃຫ້ໄດ້ຕ່ຳກວ່າ 40 ກໍລະນີຕໍ່ປີ, ແລະ ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ປະສົບເຄາະຈາກອຸບັດຕິເຫດ ລບຕ ໃຫ້ໄດ້ 1,500 ຄົນພາຍໃນ 2020.¹²

ແຫຼ່ງທີ່ມາ: http://www.la.one.un.org/lao/sdgs-lao/sdg-18-lives-safe-from-uxo-lao

ການລວມເອົາວຽກງານເກັບກູ້ລະເບີດແຫ່ງຊາດເຂົ້າໃນ NSEDP ຄາດວ່າຈະຊ່ວຍປັບປຸງຂອບການເຮັດວຽກສຳລັບວຽກງານເກັບກູ້ລະເບີດ, ການລາຍງານ ແລະ ການສຶກສາຄວາມສ່ຽງໄພຂອງຂະແໜງການ ລບຕ/ມິນ ເຊິ່ງລວມທັງຄະນະກຳມະການຄຸ້ມຄອງແຫ່ງຊາດ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາລະເບີດບໍ່ທັນແຕກທີ່ຕົກຄ້າງຢູ່ ສປປ ລາວ (ຄຊກລ).¹³ ຄະນະກຳມະການຄຸ້ມຄອງແຫ່ງຊາດ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາລະເບີດບໍ່ທັນແຕກທີ່ຕົກຄ້າງຢູ່ ສປປ ລາວ ມີໜ້າທີ່ໃນການຊີ້ນຳ ແລະ ສ້າງນະໂຍບາຍຄຸ້ມຄອງຄຸນນະພາບ ແລະ ສ້າງຄວາມສາມາດໃນຂະແໜງ ລບຕ.¹⁴

ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ SDG 18 ໃນລາວ

ຂະແໜງປະຕິບັດການດ້ານ ລບຕ/ມິນ ເຊິ່ງໄດ້ເລີ່ມການເຄື່ອນໄຫວມາແຕ່ປີ 1995 ໄດ້ຮັບການໂອນມອບວຽກຈາກຫ້ອງວ່າການສຳນັກງານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ໃຫ້ຂຶ້ນກັບກະຊວງແຮງງານ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມຢ່າງເປັນທາງການໃນປີ 2016. ການມອບໝາຍວຽກງານກ່ຽວກັບ ລບຕ ໃຫ້ຂຶ້ນກັບຂະແໜງແຮງງານ ແລະ ສະຫວັດດີການສັງຄົມ ໄດ້ສ້າງສາຍພົວພັນຕໍ່ກັບວາລະການພັດທະນາດ້ານຕ່າງໆ ໂດຍສະເພາະແມ່ນການເບິ່ງແຍງຄົນພິການ.¹⁵ ຄຊກລ ທີ່ຮັບຜິດຊອບຂະແໜງ ລບຕ ໄດ້ມີການເພີ່ມໜ້າວຽກກ່ຽວກັບການສະໜັບສະໜູນການຝຶກອົບຮົມໃນການຄຸ້ມຄອງແຫຼ່ງທຶນ, ການເງິນ, ແລະ ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ວາງຍຸດທະສາດໜ້າວຽກ, ແລະ ໄດ້ມີການພັດທະນານະໂຍບາຍກ່ຽວກັບການຈັດບູລິມະສິດການເກັບກູ້ລະເບີດ. ກິດຈະກຳຂອງ ຄຊກລ ມີຄື:¹⁶

• ການສ້າງລະບົບຕິດຕາມຜູ້ລອດຊີວິດຈາກອຸບັດຕິເຫດ ລບຕ;
• ການສຶກສາຄວາມສ່ຽງໄພ ລບຕ: ການພັດທະນາຫຼັກສູດປຶ້ມແບບຮຽນ, ການລວມການສຶກສາກ່ຽວກັບ ລບຕ ເຂົ້າໃນຫຼັກສູດການສຶກສາຊັ້ນປະຖົມ, ແລະ ການດຳເນີນກິດຈະກຳການສຶກສາຄວາມສ່ຽງໄພ ລບຕ;
• ການຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ປະສົບເຄາະ: ໃຫ້ການປິ່ນປວດ້ານການແພດ, ການປິ່ນປົວດ້ານຈິດຕະສາດ-ສັງຄົມ ແລະ ການສົ່ງເສີມການສຶກສາ;
• ວຽກງານເກັບກູ້ລະເບີດ: ການກຳນົດເຂດສ່ຽງໄພ ລບຕ (CHA), ການອະນຸມັດໜ່ວຍງານປະຕິບັດການເກັບກູ້ລະເບີດຕ່າງໆ;

ໃນປີ 2016, ຄຊກລ ໄດ້ແບ່ງຂັ້ນຕອນການສຳຫຼວດ ແລະ ເກັບກູ້ ລບຕ ເປັນສາມຂັ້ນຄື:¹⁷

• ຂັ້ນທີ 1 ການສຳຫຼວດທີ່ບໍ່ແມ່ນວິຊາການເພື່ອຢືນຢັນຈຸດທີ່ຕັ້ງທີ່ຂອງລູກລະເບີດ ແລະ ເກັບກຳຊຸດຂ້ມູນຢ້ອນຫຼັງ ແລະ ຈຳນວນປະຊາຊົນໃນພື້ນທີ່
• ຂັ້ນທີ 2 ການສຳຫຼວດທາງດ້ານວິຊາການເພື່ອຢືນຢັນພື້ນທີ່ສ່ຽງໄພ ລບຕ ໂດຍການຈັດແບ່ງທີ່ດິນເປັນ ບ໋ອກ 50 ຄູນ 50 ແມັດ ແລະ ທຳການສຳຫຼວດ ແລະ ແຕ້ມແຜນວາດໃນແຕ່ລະບ໋ອກ
• ຂັ້ນທີ 3 ການກວດກູ້ ແລະ ທຳລາຍລູກລະເບີດໃນພື້ນທີ່ທີ່ກຳນົດພາຍໃຕ້ລະດັບຄວາມເລິກຢ່າງຕ່ຳ 25 ຊັງຕີແມັດ

ປະເທດລາວໄດ້ມີການລົງນາມໃນສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍການເກືອດຫ້າມລະເບີດລູກຫວ່ານ. ດັ່ງນັ້ນ ລາວຈຶ່ງມີພັນທະໃນການເກັບກູ້ ລບຕ ທັງໝົດພາຍໃນເດືອນສິງຫາ ປີ 2020. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ເນື່ອງຈາກຄວາມຂາດແຄນທາງດ້ານທຶນຮອນ ບວກກັບຈຳນວນພື້ນທີ່ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບທີ່ກວ້າງຂວາງ, ປະເທດລາວຈຶ່ງໄດ້ຮຽກຮ້ອງໄລຍະເວລາເພີ່ມເຕີມໃນການດຳເນີນການ, ເຊິ່ງກຳນົດໃຫ້ບໍ່ເກີນສີ່ປີ.¹⁸ ສົນທິສັນຍາດັ່ງກ່າວຍັງກຳນົດແຜນງານຫ້າປີ ເຊິ່ງມີການຈັດຕັ້ງບູລິມະສິດສຳລັບແຕ່ລະປະເທດ ແລະ ອົງກອນທີ່ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ. ແຜນງານດັ່ງກ່າວລວມມີ ໜ້າວຽກການສຶກສາຄວາມສ່ຽງໄພ, ການກວດກູ້ພື້ນທີ່ ແລະ ການຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ປະສົບເຄາະ.¹⁹

ສິ່ງທີ່ເປັນອຸປະສັກທີ່ສຸດໃນວຽກງານເກັບກູ້ລະເບີດແມ່ນຂໍ້ຈຳກັດດ້ານທຶນຮອນ. ການກວດກູ້ພື້ນທີ່ແມ່ນຕ້ອງອາໄສທຶນຮອນຈາກຕ່າງປະເທດເປັນຫຼັກ. ໃນປີ 2015 ລັດຖະບານລາວໄດ້ປະກອບສ່ວນທຶນຮອນ 13% ໃນຂະແໜງ ລບຕ, ແຕ່ມາໃນປີ 2017 ແມ່ນມີພຽງ 3% ເທົ່ານັ້ນ.^{20 21} ໃນປີ 2017, 81% ຂອງແຫຼ່ງທຶນທີ່ ຄຊກລ ໄດ້ຮັບ ແມ່ນມາຈາກແຫຼ່ງທຶນພາຍໃຕ້ອົງການ UNDP ລວມທັງອົງການຮ່ວມມືສາກົນເກົາຫຼີ ແລະ ອີຢູ, ແລະ 19% ແມ່ນມາຈາກກອງທຶນພາຄີ. ໃນປີ 2016 ທ່ານ ບາຣັກ ໂອບາມາ ອະດີດປະທານປະເທດອາເມລິກາ ໄດ້ສັນຍາວ່າຈະໃຫ້ທຶນ US$ 90 ລ້ານໂດລາເພື່ອຊ່ວຍເຫຼືອໃນການເກັບກູ້ ລບຕ, ເຊິ່ງທຶນດັ່ງກ່າວຄາດວ່າມີການນຳໃຊ້ໃນປີ 2017, 2018, ແລະ 2019.²² ນອກຈາກນີ້ ສະຫະລັດຍັງໄດ້ໃຫ້ທຶນຊ່ວຍເຫຼືອ US$ 45 ລ້ານໂດລາ ເພື່ອປະກອບສ່ວນໃນການສຳຫຼວດລະເບີດລູກຫວ່ານ ເພື່ອກຳນົດພື້ນທີ່ບູລິມະສິດທີ່ຍັງເຫຼືອ ແລະ ໃຫ້ຂໍ້ມູນຂ່າວສານກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງ ລບຕ.²³

ການຕິດຕາມ SDG 18 ໃນລາວ

ອົງການສະຫະປະຊາຊາດໄດ້ສ້າງ 8 ຕົວຊີ້ວັດເພື່ອວັດແທກຄວາຄືບໜ້າຂອງການປະຕິບັດ SDG 18 ໃນລາວ, ເຊິ່ງແຕ່ລະເປົ້າໝາຍມີສອງຕົວຊີ້ວັດ. ຕົວຊີ້ວັດຕ່າງໆລວມມີ ການລາຍງານຕົວເລກຜູ້ເສຍຊີວິດຈາກ ລບຕ ປະຈຳປີ, ການຕິດຕາມການກວດກູ້ພື້ນທີ່, ການຂຶ້ນທະບຽນລາຍການຄວາມຕ້ອງການຂອງຜູ້ປະສົບໄພ ລບຕ, ແລະ ການປະເມີນອັດຕາສ່ວນແຫຼ່ງທຶນພາຍໃນປະເທດທຽບກັບຕ່າງປະເທດ.²⁴ ປະເທດລາວຈະຕ້ອງລາຍງານກ່ຽວກັບຕົວຊີ້ວັດເຫຼົ່ານີ້ໃຫ້ແກ່ອົງການສະຫະປະຊາຊາດໃນແຕ່ລະປີ ໃນນາມປະເທດທີ່ລົງນາມໃນສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍການເກືອດຫ້າມລະເບີດລູກຫວ່ານສາກົນ. ເຊິ່ງບົດລາຍງານໃນແຕ່ລະປີຂອງແຕ່ລະປະເທດ ສາມາດເຂົ້າເບິ່ງໄດ້ທີ່ສຳນັກງານອົງການ ສປຊ ນະຄອນເຈັນນີວາ.

ລາວມີການນຳໃຊ້ລະບົບຄຸ້ມຄອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານສຳລັບກິດຈະກຳກ່ຽວກັບ ລບຕ (IMSMA) ທີ່ສາມາດຕິດຕາມການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແລະ ລາຍງານຜົນສຳລັບຂະແໜງ ລບຕ, ເຊິ່ງອາດເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບລະບົບຂໍ້ມູນຂ່າວສານຂອງຂະແໜງອື່ນໆ ເພື່ອເສີມຂະຫຍາຍການຕິດຕາມການປະຕິບັດໃນລະດັບກວ້າງ ໂດຍສະເພາະແມ່ນສຳລັບເປົ້າໝາຍ 18.2 ແລະ 18.3.²⁵ ການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງດ້ານການເກັບກຳຂໍ້ມູນ ແລະ ການຕິດຕາມຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງກ່ຽວກັບອຸບັດຕິເຫດ ລບຕ ແມ່ນສິ່ງຈຳເປັນໃນການຕິດຕາມຄວາມສຳເລັດຂອງເປົ້າໝາຍ SDG 18.

ເປົ້າໝາຍຕ່າງໆຂອງ SDG 18 ມີລະດັບຄວາມສາມາດໃນການປະຕິບັດທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ເປົ້າໝາຍທີໜຶ່ງກ່ຽວກັບການຫຼຸດຈຳນວນຜູ້ເສຍຊີວິດໃຫ້ເປັນສູນ ແມ່ນເປົ້າໝາຍທີ່ມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ໃນທາງປະຕິບັດ. ເຫັນໄດ້ຈາກຈຳນວນອຸບັດຕິເຫດ ລບຕ  ຫຼຸດລົງເກີນ 85% ນັບແຕ່ປີ 2008 ເປັນຕົ້ນມາ, ຕ່ຳສຸດແມ່ນ 41 ກໍລະນີໃນປີ 2017.²⁶ ນອກຈາກນີ້ ໃນປີ 2016 ປີດຽວ ມີປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບການສຶກສາຄວາມສ່ຽງໄພ ລບຕ ທັງໝົດ 450,000 ຄົນ ເຊິ່ງລົງຝຶກຢູ່ໃນບ້ານ ແລະ ໂຮງຮຽນທັງໝົດ 620 ແຫ່ງ ແລະ ມີເດັກນ້ອຍເຂົ້າຮ່ວມ 73,500 ຄົນ.²⁷ ຈຳນວນປະຊາຊົນທີ່ເຂົ້າຮັບການສຶກສາຄວາມສ່ຽງໄພ ລບຕ ທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນເຮັດໃຫ້ຄວາມສ່ຽງໃນການເກີດອຸບັດຕິເຫດ ລບຕ ຫຼຸດລົງ.

ເປົ້າໝາຍທີສອງ -ສຳເລັດການກວດກູ້ໃນພື້ນທີ່ບູລິມະສິດ ແລະ ບ້ານທີ່ທຸກຍາກ – ແມ່ນຫຍຸ້ງຍາກໃນການປະຕິບັດໃຫ້ສຳເລັດຜົນ. ແຕ່ປີ 1996 ເຖິງ 2014, ອົງການເກັບກູ້ລະເບີດແຫ່ງ ສປປ ລາວ ສາມາດກວດກູ້ພື້ນທີ່ທີ່ມີລະເບີດຕົກຄ້າງຫຼາຍໄດ້ 26,639 ເຮັກຕາ, ເຊິ່ງກວມເອົາພຽງ 0.28% ຂອງພື້ນທີ່ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກລະເບີດທັງໝົດ.²⁸ ໃນປີ 2017 ລາວສາມາດກວດກູ້ພື້ນທີ່ທັງໝົດ 3,852 ເຮັກຕາ  ແລະ ສຳຫຼວດພື້ນທີ່ສ່ຽງໄພ ລບຕ (CHA) ໄດ້ 22,873 ເຮັກຕາ.²⁹ ດ້ວຍອັດຕາການກວດກູ້ດັ່ງກ່າວ ເປົ້າໝາຍທີສອງນີ້ອາດບໍ່ສາມາດເຮັດສຳເລັດພາຍໃນປີ 2030.

ເປົ້າໝາຍທີສາມ- ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການດ້ານສຸຂະພາບ ແລະ ຊີວິດການເປັນຢູ່ສຳລັບຜູ້ປະສົບໄພ ລບຕ ທີ່ລອດຊີວິດທັງໝົດ ແມ່ນປະຕິບັດໄດ້ໃນລະດັບໜຶ່ງ, ແຕ່ກໍຍັງມີບັນຫາດ້ານງົບປະມານບໍ່ພຽງພໍ. ກຄຊລ ໄດ້ສ້າງຫົກເສົາຄ້ຳໃນການຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ປະສົບເຄາະຄື ການເກັບກຳຂໍ້ມູນ, ການປິ່ນປົວສຸຂະພາບ, ການຟື້ນຟູທາງກາຍຍະພາບ, ການຟື້ນຟູທາງຈິດໃຈ-ສັງຄົມ, ການຝຶກອົບຮົມວິຊາຊີບ ແລະ ການສະໜັບສະໜູນຊ່ວຍເຫຼືອ.³⁰ ມາເຖິງປີ 2018, ໜ່ວຍງານຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ປະສົບເຄາະໄດ້ສຳເລັດການປະເມີນຄວາມຕ້ອງການຂອງຜູ້ປະສົບເຄາະຈາກ ລບຕ, ເຊິ່ງກວມເອົາຜູ້ລອດຊີວິດສະເລ່ຍ 9,000 ໃນຈຳນວນ 12,000 ຄົນທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່ໃນ 10 ແຂວງຈາກທັງໝົດ 18 ແຂວງໃນທົ່ວປະເທດ. ນອກນີ້ຍັງມີການຈັດຝຶກອົບຮົມວິຊາຊີບກ່ຽວກັບການລ້ຽງສັດໃຫ້ແກ່ຜູ້ປະສົບເຄາະຈຳນວນ 107 ຄົນໃນສາມແຂວງ, ມີການໃຫ້ການປິ່ນປົວທາງການແພດສຳລັບຜູ້ປະສົບເຄາະ 601 ຄົນ, ແລະ ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອໃນການຟື້ນຟູທາງຮ່າງກາຍໃຫ້ແກ່ຜູ້ລອດຊີວິດ 3,368 ຄົນ. ນອກນັ້ນກໍໄດ້ມີການສ້າງໂທລະສັບສາຍດ່ວນ ລບຕ “1603” ເພື່ອຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ປະສົບເຄາະ ແລະ ລາຍງານອຸບັດຕິເຫດ ລບຕ.³¹

ເປົ້າໝາຍສຸດທ້າຍແມ່ນການຮັບປະກັນໃຫ້ລັດຖະບານເປັນຜູ້ລົງທຶນໃນກິດຈະກຳກ່ຽວກັບ ລບຕ ທີ່ຍັງເຫຼືອ ເຊິ່ງນີ້ແມ່ນຂຶ້ນຢູ່ກັບຂອບເຂດລະດັບເປົ້າໝາຍທີ່ຜູ້ໃຫ້ທຶນຕ່າງປະເທດສາມາດປະຕິບັດໄດ້ພາຍໃນປີ 2030. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ຖ້າພິຈາລະນາຈາກພາລະທາງການເງິນໃນວຽກງານເກັບກູ້ລະເບີດທີ່ມະຫາສານ ບວກກັບການປະກອບສ່ວນຈຳນວນໜ້ອຍຂອງລັດຖະບານລາວໃນຂະແໜງ ລບຕ ໃນໄລຍະຜ່ານມາ, ມັນອາດເປັນການຍາກທີ່ຈະໃຫ້ລັດຖະບານເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບທຶນຮອນທັງໝົົດຢ່າງເຕັມສ່ວນໃນວຽກງານເກັບກູ້ລະເບີດ ແລະ ການຊ່ວຍເຫຼືອຜູ້ປະສົບເຄາະໃນປີ 2030.³²

ປະເທດລາວໄດ້ມີການພັດທະນາ “ເສັ້ນທາງກ້Tagsາວສູ່ຄວາມຫອດໄພ II” ເຊິ່ງເປັນແຜນຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດແນໃສ່ຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບຈາກ ລບຕ. ເປົ້າໝາຍຂອງແຜນດັ່ງກ່າວແມ່ນຈັດໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບເປົ້າໝາຍຂອງ SDG 18 ແລະ ເນັ້ນໃສ່ວິທີການເກັບກູ້ ລບຕ ໂດຍອີງໃສ່ຊຸມຊົນ.³³ ລາວພວມກຳລັງດຳເນີນການເພື່ອກ້່າວໄປສູ່ການບັນລຸເປົ້າໝາຍ SDG 18, ແຕ່ວ່າປັດໃຈສຳຄັນໃນການປະຕິບັດເປົ້າໝາຍດັ່ງກ່າວນີ້ແມ່ນການຂົນຂວາຍແຫຼ່ງທຶນທີ່ຈຳເປັນ ແລະ ການສ້າງຄວາມສາມາດພາຍໃນປະເທດເພື່ອການລົງທຶນໃນຂະແໜງ ລບຕ ໂດຍບໍ່ອີງໃສ່ການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກຕ່າງປະເທດ.